Tijdlijn: Francijntje VAN ENSBERGEN: Poot familie

	Datum	Gebeurtenis(sen)
1	1499	1499: Edward van Oostfriesland neemt Pekelborg in.
2	1500	1500: George van Saksen wordt Heer van Friesland. 1500: Geboorte van Karel V, heer der Nederlanden
3	1515	1515: Karel V installeert het Hof van Friesland. 1515: Floris van Egmond benoemd tot stadhouder van Friesland. 1515: Dokkum ontvangt van Karel V het privilege van een weekmarkt op donderdagen. 1515: Karel V op 5 januari te Brussel ingezworen als Heer der Nederlanden. 1515: George van Saksen verkoopt zijn rechten op Friesland aan Karel V voor 100.000 goudguldens.
4	1516	1516: St. Catharinavloed 1516: Karel V,koning van Spanje
5	1517	1517: Hindeloopen ingenomen door Pier van Donia, bijgenaamd Grote Pier. Een boer uit Kimswerd, en piraat die zich allerlei titels toebedeelde: koning van Friesland, hertog van Sneek, graaf van Sloten, vrijheer van Hindelopen en kapitein-generaal van de Zuiderzee; had een enorme haat tegen alles wat Hollands was.
6	1519	1519: Eerste oorlog met Frankrijk.
7	1520	1520: Grote Pier overlijdt op 28 oktober in Sneek.
8	1521	1521: Rijksdag in Worms, waar Maarten Luther in de ban wordt gedaan.
9	1524	1524: Friesland erkent Karel V als landheer.
10	1525	1525: Slag bij Frankenhausen 15 May 1525 betekende het einde van de boerenopstanden o.l.v. Thomas Muenzer, waarbij 100.000 sneuvelden.
11	1531	1531: Maria van Hongarije benoemd tot landvoogdes van de Nederlanden.
12	1533	1533: Op Slot Dillenburg in het Duitse Nassau wordt de oudste zoon Willem geboren, die op elfjarige leeftijd het Zuid-Franse prinsdom Oranje en aanzienlijke goederen in de Nederlanden erft van zijn neef Ren? van Ch?lon. De jonge Prins van Oranje groeit op aan het hof van Karel V in Brussel, om hem te vrijwaren van Duits-protestantse invloeden.
13	1536	1536: Groningen en Drenthe onderwerpen zich aan Karel V.
14	1540	1540: Benoeming Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren, tot gouverneur van Friesland
15	1548	1548: De oprichting van een Bourgondische Kreits is de bekroning van Karels politiek om de Nederlanden in zijn greep te krijgen. Voor het eerst zijn zeventien Nederlandse gewesten (tien zuidelijke en zeven noordelijke, waaronder Friesland, het Groningerland, Gelre en de gebieden van de Utrechtse bisschop) in ??n verband verenigd. Stadhouders (plaatsvervangers van de vorst) komen aan het hoofd te staan van de gewesten.
16	1549	1549: Jan de Ligne, graaf van Aremberg, benoemd tot gouverneur van Friesland.
17	1552	1552: Pontiusvloed
18	1555	1555: Karel V doet troonsafstand van de Nederlanden. Filips II wordt Heer der Nederlanden.
19	1558	1558: Karel V sterft in zijn kloosterpaleis te Yuste.
20	1559	1559: Margareta van Parma Spaans gouverneur over de Nederlanden.
21	1566	1566: Hoge graanprijzen, met hongersnoden tot gevolg, leiden tot een geladen stemming in de gewesten. Een Verbond van (driehonderd) Edelen wendt zich tot de landvoogdes met een smeekschrift, waarin zij "moderatie' vragen: minder belasting, meer religieuze vrijheid. Een vooraanstaand adviseur van de landvoogdes, graaf Berlaymont, zou daarbij de beroemde woorden hebben gesproken: "Ce ne sont que des gueux.' ("Het zijn slechts bedelaars.') De woorden geuzen en geuzennaam vinden hier hun oorsprong. 1566: Op 10 augustus wordt in de West-Vlaamse plaats Steenvoorde de eerste katholieke kerk geplunderd. Deze Beeldenstorm verspreidt zich in twee maanden over de Nederlandse gewesten.
22	1567	1567: De hertog van Alva wordt regent. De Prins van Oranje vlucht naar Duitsland. 1567: Hoewel de rust inmiddels is teruggekeerd, arriveert in augustus een leger van 10.000 Spaanse en Italiaanse huurlingen onder leiding van de Hertog van Alva. Een speciale rechtbank _ de Raad van Beroerten (bloedraad)velt 1.100 doodvonnissen tegen "ketters'. 1567: Er arriveert in augustus in Nederland een leger van 10.000 Spaanse en Italiaanse huurlingen onder leiding van de Hertog van Alva.
23	1568	1568: 80-jarige Oorlog. Slag bij Heiligerlee. Egmont en Hoorn in Brussel onthoofd. 1568: De slag bij Heiligerlee: Het was het begin van de Tachtigjarige Oorlog tussen geuzen en Spanjaarden, die in 1648 eindigde met de Vrede van M?nster, waarbij Spanje de onafhankelijkheid van de Republiek der Verenigde Nederlanden erkende.
24	1570	1570: De Allerheiligenvloed op 1 november. In Friesland komen 3000 mensen om. 1570: Allerheiligenvloed: het zeewater stond tot voor de poorten van de stad Groningen en men ving bij Oosterhogebrug kabeljauwIn dat jaar verdronken in de provincie Groningen 9000 mensen en meer dan 70.000 'hoornbeesten'
25	1572	1572: Beleg van Haarlem. De Watergeuzen veroveren Den Briel.
26	1573	1573: Requesens landvoogd. Volksheldin Kenau Simonsdochter Hasselaer. Die van binnen [Haarlem] hadden ooc een cloecke vrouwe ende eerbaer weduwe, omtrent XLVI jaren out, Kennau genoemt, die dander vrouwen in allen noot aenvoerde ende met eenighe andere veel manlycke daden boven vrouwen aert bedreef op ten vijant, met spiessen, bussen ende sweert, als een man haer behelpende in vrouwelycke habijt.
27	1574	1574: De Slag op de Mookerheide.
28	1576	1576: Dood van Requesens. Don Juan wordt landvoogd.
29	1578	1578: Matthias van Habsburg wordt landvoogd. Hetzelfde jaar wordt Parma landvoogd.
30	1579	1579: Unie van Atrecht en Utrecht.
31	1580	1580: Filips II doet Willem van Oranje in de ban.
32	1584	1584: Willem Lodewijk wordt in oktober stadhouder van Friesland. 1584: Willem van Oranje wordt op 10 juli in Delft vermoord.
33	1585	1585: Stadhouder Willem Lodewijk van Nassau sticht in Franeker een hogeschool.
34	1593	1593: Graaf Willem Lodewijk maakt zijn vermaarde tocht vanuit Emmen over het veen naar Roswinkel om zich in Boertange te verschansen. Toen die Willen Lodewijk in 1593 naar Roswinkel trok, legde hij vermoedelijk gelijkertijd de Emmerschans aan. Later werd over die schans een nieuwe, grotere schans aangelegd. 1593: Drenthe gaat deel uit maken van de zeven verenigde Nederlanden, doch werd geen lid van de Staten Generaal. Het bleef als enige gewest zelfstandig onder toezicht van stadhouder Willem Lodewijk. Drost werd toen Casper van Ewsum. Wederom luidt er voor Drenthe een nieuw tijdperk in.
35	1596	1596: De overwintering van Willem Barentsz. en Jacob van Heemskerck op Nova Zembla.
36	1600	1600: Slag bij Nieuwpoort. De gouden eeuw. 1600: Winschoter Hoogebrug lag bij Pekelborg.
37	1602	1602: Oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.
38	1603	1603: In Lutjegast wordt Abel Janszoon Tasman geboren.
39	1607	1607: Jacob van Heemskerck verslaat de Spanjaarden bij Gibraltar. 1607: Zeer strenge winter. Zelfs de Theems is bevroren.
40	1615	1615: Op verzoek van Willem Lodewijk werd de Semslinie getrokken door Jans Sems. De grens tussen Groningen en Drenthe wordt een "feit".
41	1619	1619: Op 13 mei wordt Oldenbarnevelt op het Binnenhof onthoofd. 1619: Batavia wordt gesticht door Jan Pieterszoon Coen.
42	1620	1620: De Friese stadhouder Willem Lodewijk overlijdt. Ernst Casimir volgt hem op.
43	1621	1621: Hugo de Groot ontsnapt uit Slot Loevestein in een boekenkist.
44	1628	1628: Piet Heijn verovert bij Cuba een Spaanse Zilvervloot.
45	1629	1629: Piet Heijn sneuvelt tegen de Duijnkerkers.
46	1632	1632: Ernst Casimir sneuvelt bij Roermond. Hendrik Casimir I wordt de nieuwe Friese stadhouder.
47	1634	1634: Eerste Kollumer Oproer. Ofke Haijes riep zichzelf uit tot 'capitain' van Kollum en ging "nae het huijs van Harmen Lubbes, roeper van den voors. dorpe Collum, ende daeruijt tegens wille ende danck van den selven Harmen de tromme gehaelt, de sleve geslagen, ende uijtroepingen veel volck bijeen gekregen heeft, de selve aanritsende 's Landtschaps middelen met hem gevangene (Ofke Haijes) te helpen tegenstaan. Dat oock de gevangene ten selven tijde gesterckt met Jan Harckes, Drieus Aebes ende andere al trommelende van 't Westeijnde der voors. dorpe gegaen is nae Fop Claessens ende aldaer tegens danck van des selves huijsvrou ende dogter een van de Vaendels uijt 't gerechthuijs gehaelt heeft, ende dat hij alsdoen so als Capitain vaendrich ende trommelende met de rapaille langs de gebuijrte uijt het rechthuijs is gegaen. Dat de gevangene ten voors.dage tegens den avond met vliegende Vaendel, ende Trommelslagh mede was gemarcheert doorden gebuijrte naar de huijsinge van den Ontfanger Jacob Rosema, ende deselve hadt helpen insmiten, opbreecken ende 't huijsraedd vernielen en plunderen. Dat de gevangene cum socius den Dienstboden van Rosema voornoembt hadden gevraeght, waer hij Rosema was, met de bij voeginge, so sij hem hadden, wouden sij hem in riemen snijden
48	1639	1639: Admiraal Maarten Harpertszoon Tromp verslaat de Spaanse vloot bij Duins.
49	1640	1640: Willem Frederik wordt stadhouder van Friesland.
50	1647	1647: Overlijden Frederik Hendrik. Stadhouder Prins Willem II.
51	1648	1648: Vrede van Munster, einde Tachtigjarige Oorlog.
52	1649	1649: Aanleg van de Zuidwending bij Veendam.
53	1652	1652: Jan van Riebeeck sticht de Kaapkolonie. 1652: Eerste Engelse oorlog.
54	1655	1655: Aanleg van de Ommelanderwijk bij Veendam.
55	1656	1656: Rembrandt van Rijn wordt failliet verklaard.
56	1664	1664: Hendrik Casimir II wordt stadhouder van Friesland.
57	1665	1665: Tweede Engelse oorlog.
58	1665-1666	1665-1666: Tijdens de 1e oorlog met Barend van Galen, bisschop van Munster, trekken Munsterse soldaten stropend door Emmen. (over aantallen verschillen de meningen)
59	1667	1667: New York wordt in Breda verkwanseld aan de Britten.
60	1672	1672: Rampjaar. Moord op de gebroeders De Witt. Het land is radeloos, reddeloos en redeloos. 1672: Winschoterzijl door den bisschop van Munster bezet.
61	1675	1675: Het tabaksrooken komt in gebruik.
62	1676	1676: De Ruyter sneuvelt bij Sicili? in de Middellandse zee.
63	1686	1686: De Sint Maartensvloed kost in de provincie Groningen 1558 mensenlevens. 1686: Groote watervloed : alleen in 't Oldambt zouden 482 menschen verdronken zijn. 1686: St. Maartenvloed: De stad Groningen lag als een eiland midden in een grote zee en stuurde al wat ze aan schepen en mankracht had, er op uit, om te redden wat er te redden viel. 1585 mensen verdronken, en duizenden stuks vee. Dorpen als Pieterburen en Uithuizen verdwenen van de aardbodem.
64	1689	1689: Willem III wordt koning van Engeland.
65	1692	1692: De jenever wordt volksdrank.
66	1700	1700: Invoering van de Gregoriaanse kalender in Friesland. Op 31-12-1700 volgde 12-01-1701.
67	1701	1701: Lodewijk XIV bezet de Zuidelijke Nederlanden.
68	1702	1702: Willem III van Oranje-Nassau overlijdt aan de gevolgen van een val van zijn paard op Hampton Court. 1702: Het Franse leger stond te popelen om nu de Nederlanden binnen te vallen. In het Brabantse niemandsland verzamelde zich maar liefst 6 verschillende nationaliteiten. Dit werd een plaag voor de inwoners van het bestuurloze Brabant, de troepen plunderden, mishandelden de inwoners. 1702: Het Franse leger stond te popelen om de Nederlanden binnen te vallen. In het Brabantse niemandsland verzamelde zich maar liefst 6 verschillende nationaliteiten. Dit werd een plaag voor de inwoners van het bestuurloze Brabant, de troepen plunderden, mishandelden de inwoners.
69	1708	1708: Strenge winter : vorst van 24 December tot in Mei. 1708: Op 21 jarige leeftijd werd Johan Willem Friso (1687-1711) Stadhouder en Kapitein-generaal van Groningen.
70	1709	1709: De winter van 1709 was een zeer strenge, de prijs van levensmiddelen en graan schoot omhoog, wat hongersnood betekende voor de minder gesitueerden.
71	1711	1711: Johan Willem Friso, erfstadhouder van Friesland, verdrinkt in het Hollands Diep.
72	1713	1713: Via Azi? en Rusland bereikt de (1e) veepest epidemie ons land.
73	1717	1717: Bij een stormvloed tijdens de kerstmis komen in Groningen en Friesland 5000 mensen om. 1717: In de nacht van 25 op 26 december werd door een noordwesterstorm de zee het land opgezweept. De storm treft vooral het noorden van het land en het aangrenzende Oost-Friesland. In Friesland kwamen zo'n 150 mensen om en veel vee. In Groningen kwamen 2091 mensen, 11.411 koeien, 3063 paarden, 1277 varkens en 20.923 schapen om, tenminste als we de beschrijvingen mogen geloven. In Oost-Friesland verdronken 2787 mensen en zo'n 155.000 stuks vee. 1717: Tijdens de Kerstvloed werden er in Groningerland 1430 huizen verwoest, terwijl er 2091 mensen verdronken, 11441 "hoornbeesten" 3063 paarden, 1277 varkens en 20923 schapen.
74	1720	1720: De pest heerst over Europa.
75	1723	1723: Grens tusschen Onstwedde en Pekela geregeld.
76	1729	1729: De Dokkumer Nieuwe Zijlen aangelegd. 1729: Willem IV stadhouder in de gewesten Friesland, Groningen, Drenthe en Gelderland.
77	1730	1730: De aardappel wordt in ons land geintroduceerd, een Zuid-Amerikaans product.
78	1731	1731: De paalworm teistert ons land, de worm vreet de palen in onze dijken op.
79	1735	1735: Jan Klatter, schuitvaarder van Pekela op Groningen.
80	1739	1739: De vroeg ingevallen strenge winter zorgt voor hongersnood.
81	1740	1740: Begin van 't koffiedrinken. 1740: Een strenge winter zorgt voor hongersnood. De winter valt al vroeg in de herfst van 1739. In de Achterhoek en Brabant wordt de bevolking geplaagd door hongerige wolven.
82	1745	1745: De landbouw wordt geconfronteerd met de tweede veepestepidemie.
83	1747	1747: Willem IV wordt erfstadhouder van alle gewesten. 1747: In Groningen en Friesland moesten de boeren passagegeld betalen bij het verweiden van hun weilanden op de grenzen. Nou hier hadden ze schoon genoeg van en ze vernielden het tolhek en staken de boel in de fik. Dit was het sein tot een massa beweging.
84	1748	1748: In Amsterdam worden op de Dam twee plunderaars opgehangen. 1748: In maart brak er een oproer uit in Groningen toen de geboorte van een Prins van Oranje, de latere Prins Willem V, werd afgekondigd. Het huis van Burgermeester Geertsema werd vernield, Ommelander boeren die al enige tijd in onmin leefden met het stadsbestuur, trokken met knotsen en stokken de stad in op zoek naar Lewe van Aduard. De magistraat moest voldoen aan de eis van de burgers; Het Stadhouderschap erfelijk verklaren. Onrust was er ook in Friesland, daar moesten de controleurs der belastingpachters het ontgelden. In Harlingen kwamen de schippers in opstand, zij trokken onder begeleiding van tamboers naar Leeuwarden. De Prins veraste vriend en vijand door er 3 regimenten uit Overijssel erna toe te sturen, dit om de rust te herstellen.
85	1750	1750: Het sterfjaar van Johann Sebastian Bach.
86	1751	1751: Willem IV overlijdt. Willem V wordt de eerste onbenoemde stadhouder.
87	1756	1756: De geboorte van Wolfgang Amadeus Mozart.
88	1758	1758: Strenge winters. In het voorjaar is er veel turfvervoer naar Duitsland.
89	1762	1762: Grens tusschen Westerlee en Pekela geregeld
90	1763	1763: De handel ligt bijna stil en er heerst een grote werkloosheid, dit zorgt voor onrust onder de bevolking.
91	1776	1776: De armoede onder de bevolking is groot. In Nederland worden vele armenhuizen gesticht.
92	1780	1780: De Vierde Engelse Zeeoorlog.
93	1781	1781: William Herschel ontdekt de planeet Uranus.
94	1784	1784: De Staten-Generaal verbiedt het dragen van oranje.
95	1787	1787: Propagandisten voor Oranje zoals Kaat Mossel in Rotterdam en Mooie Mie in Arnhem stookten het grauw op, met gevolg dat er overal oproer, relletjes en vernielingen ontstonden. Willem V moest optreden, maar hij durfde niet of hij kon niet. De Pruisische Koning Frederik van Pruisen had van de Gelderse Staten de vereiste toestemming gekregen om de Nederlanden binnen te trekken. Op 13 September kwamen zijn troepen begeleid door Van Hogendorp, de grens over. Alleen de nadering van dit leger zorgde voor grote onrust, Patriotten vluchtte het land uit richting Frankrijk. Wie niet tijdig zijn huis verliet, liep kans door de Pruisen naar de beruchte gevangenissen in Wesel gestuurd te worden. In Nederland waren de Patriotten verdreven en Willem V kreeg een royale compensatie.
96	1789	1789: George Washington wordt de eerste President van de Verenigde Staten van Amerika. 1789: Bestorming van de Bastille en het begin van de Franse Revolutie.
97	1794	1794: Na een veldslag bij Fleuris op 26 juni 1794 walsten de Fransen opnieuw over Belgie. In september sloeg de Fransman Pichegru met succes het beleg rond 's Hertogenbosch, op 16 0ctober capituleerde Venlo voor Jourdan, Maastricht viel na een belegering van 6 weken en op 7 november ging Nijmegen. De Patriotten vierde feest en danste rond de vrijheidsbomen en lieten hun woordvoerders de trappen der stadshuizen bestijgen.
98	1795	1795: De periode 1795-1814 wordt gekenmerkt door grote armoede, zelfs voor de hoge stand. 1795: Utrecht wordt bezet door het Franse leger. Willem V vlucht naar Engeland.
99	1796	1796: 1 Januari: Staats-Brabant en Drenthe worden als achtste en negende provincie toegelaten tot de Staten-Generaal. 16 Januari: Er vinden verkiezingen plaats voor een Nationale Vergadering. Dit is het hoogste staatsrechtelijke lichaam. De Vergadering is getrapt gekozen door mannen van 20 jaar en ouder met een vaste woonplaats, die de eed tegen het Stadhouderschap hadden afgelegd en niet van de bedeling leefden. 1 Maart: Eerste vergadering van de Nationale Vergadering. Belangrijke besluiten: 1.Scheiding van Kerk en Staat. 2.Gelijkstelling Joden met de Bataafse burgers. In maart 1796: Voor het eerst in de geschiedenis van dit land werden er nationale verkiezingen gehouden. Nederland werd na moeizaam discussi?ren over wie het kiesrecht mocht hebben, verdeeld in 126 kiesdistricten. Uit elke district kwam een afgevaardigde naar de Nationale Vergadering, die op maart 1796 voor het eerst bijeenkwam.
100	1797	1797: Kollumer Oproer. In de Franse tijd stonden Patriotten en Prinsgezinden soms fel tegen over elkaar. Dat was ook al zo voordat de Fransen ons land introkken. In het jaar 1797 bleek, dat de Oranjeliefde nog sterk leefde onder het gewone volk. Het kwam tot een uitbarsting, die bekend staat als het Kollumer Oproer. In de gemeente Kollumerland ontstonden onregelmatigheden. Op woensdag 18 januari 1797 werden de bewoners van Kollumerzwaag opgeroepen om na te gaan wie van hen geschikt waren voor de "burgerwapening". En op zaterdag 28 januari werd de bevolking van Burum opgeroepen. Onder hen was ook ene Abele Reitzes, de zoon van de weduwe van Reitze Abels. Toen Abele uit Kollum terug kwam, riep hij "Oranje Boven". Daarop werd hij in de nacht van 2 op 3 februari gevangen genomen. Eerst werd hij vastgezet in het Rechthuis te Kollum met het doel hem later over te brengen naar het blokhuis te Leeuwarden. De arrestatie van Abele was de druppel die de emmer deed overlopen. Uit het westen van de gemeente kwamen velen naar Kollum om Abele te bevrijden. Onderweg naar Kollum werden al enige huizen in brand gestoken. De mannen waren bewapend met zeisen, snoeimessen, sikkels, en alles wat maar kon dienen om de tegenstanders schrik aan te jagen. De kamer van de secretaris werd bezet. De secretaris werd gedwongen een verklaring te tekenen dat niemand deze daad met enig leed zou moeten betalen. Ook werd Abele Reitzes onder dwang vrij gelaten. Ondertussen werd echter het gezag in Leeuwarden gewaarschuwd. Er werd versterking gestuurd en een aantal oproerkraaiers werd gevangen gezet in de kerk, waaronder Jan Binnes van Oudwoude. De volgende dag kwamen aanhangers van deze Jan Binnes weer in grote getale naar Kollum. Aangevuld met mensen uit de Dongeradelen en Burum werden de troepen van de patriotten uit Kollum verdreven. Een detachement ruiters met friese paarden en twee veldstukken werd naar Kollum en omgeving gestuurd en de rust keerde weer. De volgende dagen werden in geheel noord en noordoost-friesland rebellen gevangen genomen. Er werden zware straffen opgelegd aan 168 gevangen genomen Prinsgezinden. Jan Binnes en (later) Salomon Levy werden ter dood gebracht, terwijl anderen hoge boetes kregen opgelegd.
101	1798	1798: Twee staatsgrepen in ??n jaar.
102	1799	1799: Op 31 december wordt de VOC formeel ontbonden. 1799: De Engelsen en Russen doen op 22-07-1799 een inval in Noord-Holland. De Bataafse vloot blijft afzijdig, want de oranje gezinde matrozen weigeren te vechten tegen de Oranjevlag.
103	1803	1803: Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Engelsen veroveren de Nederlandse koloni?n.
104	1805	1805: Rutger Jan Schimmelpenninck raadpensionaris.
105	1806	1806: Het 3 Guldenmuntstuk wordt vervangen door de rijksdaalder. 1806: Willem V overlijdt in Brunswijk. Lodewijk Napoleon koning van Holland. 1806: Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon Bonaparte I, werd Koning van Holland in 1806, nadat de Bataafse Republiek afgeschaft was.
106	1807	1807: De ontploffing van het kruitschip in Leiden.
107	1808	1808: Oude Pekela heeft 3371 inwoners, Nieuwe Pekela heeft 3299 inwoners.
108	1810	1810: Het Koninkrijk Holland wordt bij Frankrijk ingelijfd.
109	1811	1811: De Engelsen veroveren Java als laatste kolonie van Holland. 1811: Invoering van de burgerlijke stand en kadaster.
110	1812	1812: Tocht naar Rusland.
111	1813	1813: De Fransen verlaten ons land. Koning Willem I aanvaardt de soevereiniteit als constitutioneel vorst. 1813: 16-19 oktober: Napoleon wordt verslagen in de Volkerenslag bij Leipzig. 30 november: Prins Willem Frederik landt bij Scheveningen. 2 december: Prins Willem Frederik (1772 - 1843) aanvaardt in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de soevereiniteit als constitutioneel vorst (Koning Willem I).
112	1814	1814: Op 23 mei geven de Fransen hun laatste steunpunt, Delfzijl, op.
113	1815	1815: Willem I, koning der Nederlanden. 1815: Slag bij Waterloo.
114	1816	1816: Engeland geeft de koloni?n terug aan Nederland.
115	1817	1817: Hongerwinter door mislukte oogst.
116	1823	1823: In de nacht van 25 op 26 september 1823 werd Odoorn door een grote brand getroffen. Onder andere de pastorie werd verwoest. Vermoedelijk zijn bij deze brand de doop- en trouwboeken verloren gegaan, want van Odoorn is geen register over. Toch is er in ieder geval een doopboek over de jaren 1734-1811 geweest. Dit blijkt uit het volgende. In 1811 werden de maires van de Drentse gemeenten verplicht de geboorte- of doopprotocollen van de verschillende godsdienstige gezindheden over te nemen. in de naar aanleiding daarvan opgemaakte lijst van 2 mei 1812, die een opgave van overgedragen registers bevatte, staat dat de maire van Odoorn een doopboek over de jaren 1734-1811 heeft overgenomen. Uit de krant Odoorn, den 26 September: Ook onze gemeente heeft, hoezeer in mindere mate als Zuidlaren, Dalen en Beilen, de ramp getroffen, welke in een kort bestek van jaren zoo vele Drentsche dorpen en gehuchten heeft geteisterd. In de afgeloopen nacht omstreeks half twaalf uren ontdekte men brand in een onzer boeren huizen, en in minder dan ??n uur tijds waren drie boeren woningen en de pastorij door de vlammen verteerd. De heer predikant en deszelfs dienstmeid zijn met levensgevaar het, bij hunne ontwaking reeds brandende, huis ontkomen. Uit de pastorij is bijna niets geborgen, terwijl acht runderen en ??n varken een prooi der vlammen zijn geworden. Het is niet bekend waardoor deze brand ontstaan is.
117	1825	1825: De Java oorlog. Nederland begint een offensief tegen de Javaanse Vorsten.
118	1826	1826: Malaria maakt onder de 193.333 tellende Friesche bevolking m??r dan 4.000 dodelijke slachtoffers.
119	1827	1827: Veenhuizen wordt bevolkt door 1811 wezen en 680 bedelaars
120	1829	1829: Verboden in de kerken te begraven.
121	1830	1830: Onrust in Belgi?, gevoed door liberale en katholieke politici, leidt tot afscheiding van de Nederlanden.
122	1831	1831: De Europese staten erkennen een onafhankelijk Belgisch koninkrijk, met vorsten uit het Huis van Saksen-Coburg.
123	1832	1832: Cholera-epidemie in het zuiden van Drenthe
124	1835	1835: Eerste spoorlijn Haarlem - Amsterdam.
125	1838	1838: Glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen onder directie van J.C.A.Th?ne
126	1839	1839: Nederland erkent de onafhankelijkheid van Belgi?. 1839: Fotografie wordt uitgevonden.
127	1840	1840: Willem I doet afstand van de regering. Willem II wordt koning der Nederlanden.
128	1841	1841: Clemens en August Brenninkmeijer openen hun eerste winkel op de Oosterdijk in Sneek.
129	1842	1842: Scholten richt een aardappelmeelfabriek op in Foxhol
130	1844	1844: Zeer strenge winter en de 2 jaren daarop mislukken de aardappeloogsten. De bevolking lijdt honger. 1844: Oprichting van het Genootschap ter Bevordering van de Landbouw in Drenthe, later omgedoopt tot Drents Landbouw Genootschap (DLG).
131	1845	1845: Tweede glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen, de latere N.V.Meursing.
132	1846	1846: Voedselschaarste in Drenthe 1846: Emigratie naar Michigan (USA) uit Drenthe komt op gang. Eerste 56 Drenthen vertrekken.
133	1847	1847: Een duur jaar, een 6 ponds roggebrood kost 67,5 cent. 1847: De Asser gevangenis herbergt dat jaar 343 dieven en landlopers
134	1848	1848: Grondwetsherziening door Thorbecke. 1848: Aanleg van de weg Assen-Bareveld voltooid.
135	1849	1849: Koning Willem II overlijdt aan een hartinfarct. Op 12 mei wordt koning Willem III ingehuldigd. 1849: De Denen blokkeren de Pruisische havens. Op de rede van Delfzijl liggen in een maand 173 vreemde schepen.
136	1850	1850: Ridderschap in Drenthe afgeschaft. 1850: Drenthe telt 82 kilometer verharde weg: het grootste deel langs de Drentsche Hoofdvaart.
137	1851	1851: Het katholieke kerkhof te Oude Pekela aangelegd.
138	1852	1852: De postzegels worden ingevoerd.
139	1854	1854: Lijfstraffen geschrapt uit het strafrecht. De doodstraf wordt beperkt tot ophanging boven een luik. 1854: Het KNMI wordt bij koninklijk besluit van Koning Willem III opgericht.
140	1856	1856: De treinramp van 1856 was de eerste waarbij dodelijke slachtoffers vielen onder reizigers.
141	1858	1858: De aardappel wordt algemeen geaccepteerd als voedingsmiddel. 1858: Drenthe telt drie stoomfabrieken en ligt daarmee ver achter bij de landelijke ontwikkeling.
142	1859	1859: De eerste (verharde) grindweg wordt aangelegd van Klinkmolenbrug, via Noordbarge tot Emmen en via Odoorn naar Gieten. M.Middelveldt wordt nu genoemd als loper voor de posterijen van Borger naar Emmen en terug.
143	1860	1860: Offici?le afschaffing van de slavernij in Nederlandsch-Indi?. 1860: Hiddingh koopt het hele Compascuum inclusief de kosten voor fl 89.252,-- 1860: Hoogeveense Vaart verlengd: de eerste turf uit Bargerveen kan per schip worden afgevoerd
144	1863	1863: De slavernij wordt in Suriname afgeschaft.
145	1865	1865: Stoomvaartdienst Delfzijl-London.
146	1867	1867: De graanoogsten in Drenthe mislukken. Vooral Sleen en Zweeloo worden ernstig getroffen.
147	1868	1868: Zeven Friezen weten binnen ??n dag door de elf Friese steden te schaatsen.
148	1870	1870: Pokken epidemie in Nederland. In 1871 steigt het aantal doden tot 15.787. 1870: In Nederland wordt de doodstraf afgeschaft. 1870: Vestingwerken rond Coevorden moeten worden gesloopt. 1870: De spoorlijn Meppel-Groningen wordt geopend.
149	1871	1871: Jan Fabricius geboren in Assen.
150	1873	1873: Atjeh oorlog. Op 8 april landt het Koninklijk Nederlands Indisch Leger op de kust van Sumatra.
151	1874	1874: Kinderwet van Samuel van Houten. Arbeid door kinderen onder de 12 jaar wordt verboden.
152	1876	1876: Mata Hari wordt op 7 augustus in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida Zelle.
153	1879	1879: Oprichting van de 1e politieke partij: de Antirevolutionaire Partij onder leiding van Abraham Kuyper.
154	1880	1880: Geboorte van prinses Wilhelmina. 1880: Grote veenbranden teisteren de Zuidoost hoek van Drenthe. Vooral Nieuw Weerdinge wordt zwaar getroffen.
155	1881	1881: Assen wordt aangewezen als garnizoensstad.
156	1883	1883: Vissersramp op 6 maart in Paesens-Moddergat. 17 aken met 83 opvarenden vergaan. 1883: Van Gogh schildert in Drenthe.
157	1884	1884: Er wordt een klinkerweg aangelegd tussen Emmen en Sleen. 1884: Stieltjeskanaal bevaarbaar. 1884: Opening spoorweg Groningen-Delfzijl.
158	1886	1886: Landbouwcrisis. Aardappelprijs op de markt in Meppel zakt tot een kwart van de normale prijs
159	1887	1887: In Oostzaan neemt Albert Heijn de winkel van zijn vader over.
160	1888	1888: Staking van 1200 veenarbeiders in Nieuw Amsterdam tegen gedwongen winkelnering
161	1889	1889: Er wordt een klinkerweg aangelegd tussen Emmen, Zuidbarge, Erica naar Nieuw Amsterdam 1889: Jan Fabricius wordt geldloper en krantenbezorger bij de Provinciale Drentsche en Asser Courant.
162	1890	1890: Koning Willem III overlijdt. Koningin Emma wordt regentes.
163	1891	1891: Gerard en Anton Philips richten een gloeilampenfabriek op.
164	1892	1892: Verschijning van het eerste dagblad de Telegraaf. 1892: Industrieel Willem Albert Scholten komt te overlijden. Hij was de man die veel gedaan heeft voor de veenkoloniale ontwikkeling. Hij was sociaal erg meelevend. Het Scholtenskanaal dankt haar naam aan hem zoals Klazienaveen haar naam ontleend aan zijn vrouw Klaziena van der Sluis.
165	1893	1893: Vissersramp op 1 december in Wierum. 22 vissers komen om.
166	1895	1895: Koningin Wilhelmina en Koningin-regentes Emma bezoeken Drenthe
167	1896	1896: Rond 1900 kwam de auto op het toneel. In 1896 was de Haagse fotograaf Adolphe Zimmermans de eerste die met een automobiel op de Nederlandse wegen reed.
168	1897	1897: Coevorden aangesloten op het Overijsselse tramnet.
169	1898	1898: Inhuldiging van koningin Wilhelmina te Amsterdam. 1898: De Motor Tram Omnibus van Meijer gaat rijden. 1898: De autoclub de France organiseerde een autorace tussen Parijs en Amsterdam. Tegen veler advies in had minister Lely hiervoor toestemming verleend. Later werd hij een belangrijke pleitbezorger van de auto.
170	1899	1899: Jonkheer Van Holthe tot Echten koopt als eerste Drent een auto: hij toert trots met zijn Benz door Assen. 1899: De Transvaalse Oorlog breekt uit in Zuid-Afrika
171	1901	1901: Koningin Wilhelmina huwt Prins Hendrik, Hertog van Mecklenburg.
172	1903	1903: Tram Hoogeveen-Nieuw Amsterdam rijdt voor het eerst.
173	1905	1905: Bouw van de katholieke kerk Musselkanaal 1905: In de venen bij Weerdinge worden enkele lijken gevonden die thans nog bewaard worden in het provinciaal museum in Assen. 1905: Lokaalspoorweg Assen-Stadskanaal begint diensten. 1905: 19 Juli: In een salonrijtuig van den Koninklijken trein arriveerden aan het station te Apeldoorn de Japansche Prins Arisugawa, Zijne Gemalin en Hun Gevolg. Z.K.H. de Prins der Nederlanden had Zich naar het station begeven en werd met het Wilhelmus begroet. Toen de Koninklijke trein het station binnenstoomde, hief het militair orchest 't Japansche volkslied aan.
174	1907	1907: De tramlijn tussen Coevorden en Ter Apel via Nieuw Amsterdam, Erica en Klazienaveen wordt in gebruik genomen alsook een stenen voetpad tussen Emmen en Emmer Compascuum. 1907: Prins Hendrik bezoekt Drenthe.
175	1909	1909: Prinses Juliana geboren. 1909: Opening N.O.L.S. spoorlijn Delfzijl-Zuidbroek.
176	1910	1910: Glasfabrieken in Nieuw Buinen bieden werk aan 800 mensen. 1910: Bentheimer Eisenbahn rijdt tussen Coevorden en Duitsland. 1910: Glasfabrieken in Nieuw Buinen bieden werk aan 800 mensen. 1910: 29 April: Theodore Roosevelt bezoekt ons land voor een korte tijd en heeft lunch met Koningin Wilhelmina
177	1912	1912: De ondergang van de Titanic. 1912: De eerste offici?le Elfstedentocht wordt gewonnen door Coen de Koning.
178	1913	1913: Gasselternijveen vierde havenstad van Nederland na Amsterdam,Rotterdam en Groningen.
179	1914	1914: Algemene mobilisatie.
180	1915	1915: Opening stoomtram Winschoten-Ter Apel.
181	1917	1917: Invoering van het mannenkiesrecht.
182	1918	1918: De Spaanse griep veroorzaakt wereldwijd meer dan 20 miljoen doden.
183	1919	1919: Asser binnenstad krijgt riolering 1919: Avebe opgericht in Veendam.
184	1922	1922: Invoering van het vrouwenkiesrecht. 1922: Start van de massale bosaanleg in Drenthe
185	1923	1923: Koningin Wilhelmina viert haar 25-jarig regeringsjubileum.
186	1924	1924: Sloop van tientallen keten en plaggenhutten in Sleen.
187	1925	1925: Eerste TT op stratencircuit bij Assen.
188	1928	1928: Grote veenbranden teisteren in Oost en Zuidoost Drenthe, bij de diverse plaatsen kan men een kranteartikel uit 1928 vinden over deze rampen. Druk op deze link
189	1929	1929: De beurskrach in New York. Crisisjaren. 1929: Zeer strenge winter, in Februari vroor het enige nachten 18 en 20 graden.
190	1930	1930: Crisis: de helft van de bevolking van Emmen (3300 inwoners) krijgt steun of zit in de werkverschaffing.
191	1931	1931: De werkloosheidscijfers in Nederland stijgen tot ongekende hoogten.
192	1932	1932: De Zuiderzee wordt op 20 September officieel omgedoopt tot IJsselmeer.
193	1935	1935: Behalve het bekende Noorder Dierenpark dat op 1 mei wordt geopend, wordt tevens de oudheidskamer in gebruik genomen 1935: Noorder Sanatorium wordt gebouwd in Zuidlaren 1935: NSB lokt veel Drentse boeren.
194	1938	1938: Het eerste ziekenhuis in Emmen. Een diaconessenhuis.
195	1939	1939: Kamp Westerbork ingericht voor Duitse joden.
196	1940	1940: Tweede wereldoorlog. Duitsland valt Nederland binnen. 1940: EDS hervat diensten Assen-Groningen zes keer per dag.
197	1941	1941: Auke Adema wint de zevende Elfstedentocht.
198	1942	1942: Joden in Nederland gedurende de gehele maand augustus aan razzia's onderworpen. Gedurende het hele jaar worden er beetje bij beetje maatregelen afgekondigd die de joden isoleert en het leven onmogelijk maakt.
199	1943	1943: Arbeitsinzet voor mannen van 18 tot 35 jaar. 1943: 16 januari, De eerste joden komen in Vught aan, 21 januari, Ontruiming van het joodse krankzinnigengesticht Het Apeldoornse Bos. 5 februari, Joden mogen geen brieven of verzoekschriften aan Duitse instanties zenden. Alle post moet via de Joodse Raad gaan. april, De joden uit de provincie Noord Brabant moeten zich naar het Kamp Vught begeven. 5 mei, Brief van dr. Harster, SS-Brigadef?hrer und Generalmajor der Polizei, betreffende de eindoplossing van het jodenvraagstuk. Algemene richtlijn: De Reichsf?hrer SS Heinrich Himmler wenst dat in de loop van dit jaar zoveel joden als menselijkerwijs mogelijk is, naar het Oosten op transport worden gesteld. Mei, juli en september: Razzia's op joden in Amsterdam. In december wordt er een begin gemaakt met het oproepen van gemengd gehuwde joden voor werkkampen en wordt het jodenvraagstuk in Nederland als "opgelost" beschouwd. 1943: Standrecht wordt ingesteld na stakingen en brandstichtingen in Drenthe.
200	1945	1945: Hongerwinter en bevrijding.
201	1947	1947: Eerste politionele actie in Nederlands-Indi?. 1947: Einde tramtijdperk in Emmen.
202	1948	1948: Tweede politionele actie in Nederlands-Indi?. 1948: Koningin Wilhelmina treedt af. Zij wordt opgevolgd door haar dochter Juliana. 1948: Laatste gemeentelijke tol gesloten in De Pol (gemeente Peize)